Uykuyu çok seven ve “her yerde uyurum” diyenlerdenseniz, bu durumu tekrar gözden geçirmenizde fayda var…
Çünkü bazı insanlar, her yerde “birdenbire” uyuyabilme özelliğini, yorgunluklarına değil; narkolepsisine borçlu olabilirler.
“Narkolepsi de neyin nesi?” dediğinizi duyar gibiyiz. Hemen anlatalım.
Narkolepsi, beyin tarafından kontrol edilen uyku-uyanıklık döngüsünün bozulduğu kronik bir nörolojik hastalık.
Normalde beynimiz, her normal insanda olduğu gibi uyku ve uyanıklık arasında düzenli geçişler yapıyor. Narkolepsi adı verilen bu durumda ise tam tersi, bu sistem pek de düzgün çalışmıyor.
Bazı insanlar, gece yatarken uykuya dalmakta zorlanırken narkolepsiye sahip kişiler, olur olmadık her yerde aniden uykuya dalıp aniden uyanabiliyorlar.
Peki bu durumun temel sebebi ne?
Uzmanlar, narkolepsinin büyük oranda beyindeki hipokretin eksikliğinden ve düşük bağışıklık sisteminden kaynaklandığını düşünüyor. Kısaca hipokretin, uyanıklığı ve REM uykusunun düzenlenmesini sağlayan bir nörotransmitterdir. Çoğu narkolepsi hastasında bağışıklık sistemi, hipokretin üreten hücreleri yanlışlıkla yok ettiği için bu madde eksiliyor. Sonucu ise malum: Gün içerisinde uyku atakları.
Bu durumun belirtileri arasında takdir edersiniz ki ani uyku atakları geliyor. Bu ataklar, birkaç saniye ya da dakika sürebiliyor. Gece uykusunun yanında bir de gündüz aşırı uyku durumu varsa, bu durumu da yine narkolepsi belirtisi olarak sayabiliriz.
Kas kontrolünde aniden bir kayıp yaşanabilir.
Böyle bir durumda kişinin kasları, aniden zayıflama gösterirken hafif bir baş dönmesi ve konuşmada bozulmalar meydana gelebilir. Beyin uyanık olsa da vücut, REM uykusuna geçtiği için kişi, hareketsiz kalır.
Normal bir insan, yaklaşık 90 dakikada bir REM uykusuna giriyor. Ancak narkolepsi hastaları, uykuya dalar dalmaz REM evresine geçebiliyorlar. Bu durum, iyi gibi görünse de aslında ani rüya görme, vücudunu kontrol edememe, halüsinasyon gibi çok farklı sonuçlar doğuruyor.
Her yaşta görülebiliyor.
Toplumun çok az bir kesiminde görülen narkolepsi, kaba tabirle 100.000 kişide yaklaşık 25-50 kişiyi etkiliyor. Ancak belirtileri taşıyorsanuz, bu sayılı kişilerden birisi de siz olabilirsiniz.
Kesin bir tedaviden ise söz etmek mümkün görünmüyor. Yalnızca ilaç tedavisi olduğunu belirtmemiz gerek. Bunun yanında kişi, yaşam tarzında değişikliklere giderken çeşitli egzersiz de yaparak durumu hafifletebilir.
Gün içinde aşırı uyku hâli yaşarken birkaç dakika sonunda aniden uyanma ve yukarıda bahsettiğimiz şekilde gibi belirti gösteren kişilerin, bir nörolog veya uyku uzmanına başvurmasını tavsiye ediyoruz.
