Yüz şeklimizi belirleyen temel etmen ne? Cevabınız “tamamen” genetik mi?
Peki başka etmenlerin olduğunu söylesek, hâlâ aynı düşüncede olur muydunuz?Evet, araştırmalara göre anne karnındaki hâlimizin ise bunda büyük bir payı var!
Son yıllarda yapılan araştırmalar, embriyonik gelişimdeki fiziksel faktörlerin önemini ortaya koyuyor.
Özellikle rahimdeki baskı, bebeğin yüz şekli üzerinde büyük bir etkiye sahip. Geleneksel olarak yüz şeklinin büyük ölçüde kalıtsal özelliklerle belirlendiği düşünülse de yapılan çalışmalar, annenin beslenmesi ve embriyonun maruz kaldığı fiziksel baskının da bu süreçte kritik bir rol oynadığını gösteriyor.
Bir araştırma ekibi fare, kurbağa ve laboratuvar ortamında geliştirilen insan embriyoidleri üzerinde yaptığı incelemelerde, dışarıdan uygulanan basıncın nöral krest hücrelerinde önemli sinyal yollarını bozduğunu gözlemledi.
Bu hücreler, yüz hatlarının oluşumunda büyük bir öneme sahip.
Onların gelişiminde rol oynayan mekanizmaların anlaşılması, yüz şekil bozuklukları riskini azaltmada önemli bir adım olabilir. Araştırmacılar, yüz hatlarının oluşumuna etki eden hücrelerin bulunduğu blastosöl adlı sıvı dolu boşluğun üzerindeki baskının, mekanik uyarıları sinirsel sinyallere dönüştüren Yap proteininin aktivitesini azalttığını belirtti.
Yap proteini, nöral krest hücrelerinin gelişiminde önemli olan Wnt sinyal molekülleriyle etkileşimde bulunarak bu süreci yönlendiriyor. Dolayısıyla basınçtaki azalma, bu kritik moleküllerde bozulmalara yol açabiliyor.
Bir organizma, basınçta değişiklik yaşadığında bu durum, embriyo dahil tüm hücreler tarafından algılanabiliyor.
Ancak araştırmacılar, insan rahminde basıncı artıran faktörleri henüz tam olarak incelemiş değil. Yine de elde edilen bulgular, fiziksel etmenlerin yüzdeki şekil bozuklukları, yani kraniyofasiyal anomali riskini artırabileceğine işaret ediyor.
Bu tür anomaliler, bebeğin kafatası veya yüz kemiklerinin anormal bir şekilde kaynaşmasıyla ortaya çıkıyor.
Bulgular, yüz şekil bozukluklarının yalnızca genetik faktörlerden değil; aynı zamanda anne karnındaki fiziksel etmenlerden de etkilendiğini gösteriyor. Bu sonuçlara göre embriyo gelişiminde basınç değişimlerinin nasıl bir etki yarattığı konusunda daha fazla araştırma yapılması gerek.
Kaynaklar: Science Today, India Today
