Böyle düşündüğümüzde, sağlık açısından gayet faydalı cihazlar olduğunu varsayıyoruz ancak hiç, tam tersini düşündünüz mü? Akıllı saatlerin fiziksel ve ruhsal sağlığımıza olumsuz etkileri olabilir mi?
İster Apple Watch olsun, ister Galaxy Watch, ister herhangi bir fitness takip cihazı; hepsi uzun zamandır günlük hayatımızın bir parçası. Hareketlerimizi takip ediyor, nabzımızı ölçüyor, uyku süremizi görüyor ve çok daha fazlasını yapabiliyoruz.
Günümüzde herkesin bileğinde olan akıllı saatlerin sürekli avantajlarından bahsediyoruz. Peki dezavantajları var mı? Varsa bunlar neler?
Avantajlarıyla başlayalım.
Asıl konumuz, akıllı saatlerin dezavantajları olduğu için ve avantajlarını çoğumuz bildiğinden bu kısmı çok uzatmadan hızlıca geçeceğiz. Evet, akıllı saatlerin; telefonumuzu çıkarmamıza gerek kalmadan direkt olarak bileğimizden kısa süre içinde bildirimlere dönüş yapma, sağlık parametrelerini ölçme, diğer cihazlara bağlanabilme gibi avantajlarının olduğu inkâr edilemez.
Ancak her şeyde olduğu gibi, avantajları olduğu kadar dezavantajları da var. Ruhsal ve fiziksel olarak ayırabileceğimiz bu dezavantajları öğrenmeye hazır mısınız?
Akıllı saatlerin ruhsal sağlığa olan dezavantajları:
Her ne kadar sürekli ulaşabilirlik bir avantaj gibi görünse de bir uyarıcıya sürekli maruz kalmanın dikkat ve odak süremiz üstündeki etkisini, kendimize ayırdığımız zamandan farkında olmadan ne kadar kıstığımızı hepimiz biliyoruz. Akıllı saat kullandığımızda, devamlı aktif oluyoruz ve zihnimiz, sağlıklı kalmak için ihtiyaç duyduğu yenilenmeden yoksun kalabiliyor.
Bunun yanı sıra kendimizi stres altında hissediyoruz. Sürekli olarak fitness ve sağlık verilerine erişmek ve bunları geliştirmek istemek; bizi baskı altında tutuyor. Ne de olsa bu veriler olumlu yönde ilerlediğinde kendimizi iyi hissediyoruz. Bu yüzden hep daha iyisini yapmak için potansiyelimizi zorlayabiliyoruz ya da aşağı doğru bir ivme olduğunda yetersiz, stresli hissedebiliyoruz.
Akıllı saatlerin fiziksel sağlığa olumsuz etkileri:
Elektronik cihazlar belirli bir radyasyon seviyesinin altında, bize hatrı sayılır zarar veremeyecek sınırlarda üretilse de WLAN ve Bluetooth radyasyonuyla çalıştıklarından uzun süre maruz kalındığında zararlı etkileri ortaya çıkabiliyor.
Ayrıca istisnai bir durum olsa da belirtmekte fayda var: Bazı akıllı saatler, kalp pili gibi implante edilmiş kardiyak cihazlarla etkileşime girebilecek “biyoimpedans” teknolojisini kullanıyor. Bu nedenle, eğer böyle bir cihaza sahipseniz akıllı saat kullanmadan önce doktorunuza danışmakta fayda var.
Bir diğer olumsuz etkisi ise cilde zarar verme potansiyeli. Özellikle yaz aylarında akıllı saatinizi taktığınızda bileğinizde teri hapsederek cildi tahriş edebiliyor. Hatta kayışların zararları burada bitmiyor.
Bilim insanları, popüler akıllı saat bantlarından bazılarının cilt yoluyla emilebilen endişe verici bir kimyasal olan önemli düzeyde PFHxA (perfloroheksanoik asit) içerdiğini buldu.
Araştırmacılar, farklı markalardan ve fiyat aralıklarından 22 saat kayışının detaylı bir çalışmasında, “floroelastomerler” içerdiği ve birçok kayışın ter ile yağlara karşı dayanıklı sentetik bir kauçuk önemli düzeyde PFHxA içerdiğini keşfetti. Bu kimyasal, kullanıcının cildine kolayca geçebiliyordu.
PFHxA, PFAS olarak bilinen sentetik kimyasalların daha büyük ailesinin bir parçası ve uzun süreler boyunca çevrede ve insan vücudunda kalma kabiliyetleri nedeniyle “sonsuza dek kimyasallar” olarak adlandırılıyor. PFAS’ler; yapışmaz pişirme kapları, gıda ambalajları ve kozmetikler gibi ürünlerde bulunurken doğrudan cilde takılan saat kayışlarında bulunmaları belirgin bir maruz kalma riski yaratıyor.
Araştırmanın yazarlarından Graham Peaslee, şöyle diyor: “Bu keşif, cildimizle uzun süreli temas hâlinde olan eşyalarda bulunan bir tür kalıcı kimyasalın çok yüksek konsantrasyonları nedeniyle öne çıkıyor. Milyonlarca insanın bu cihazları uzun süreler boyunca taktığını düşünürsek epey endişe verici.”
Özetle akıllı saatlerin avantajları yadsınamaz ancak dezavantajlarını da bilmemiz, bu cihazları bilinçli bir şekilde kullanmamız büyük önem taşıyor.
