Star Trek’in eski neslini izlemeyen gençler “Scotty, ışınla bizi” terimine aşina değildir ama bu cümleye alışın… Bu sıralar bu espriyi çok duyacaksınız çünkü Oxford Üniversitesi ışınlamaya giden yolu açtığını duyurdu.
Işınlanma teknolojisi, Star Trek’in televizyonlarda fırtınalar estirdiği 1970’lerden beri bilim kurgunun en büyük fantezisi olarak kabul ediliyor. Ama bu fantezi nihayet gerçek oluyor gibi görünüyor.
Bilim insanları, kuantum bilgisayarlar arasında veri aktarımı yaparak ışınlanmada büyük bir atılım gerçekleştirdiklerini iddia ediyor. Oxford Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, bilgisayar algoritmalarının temel bileşenleri olan mantıksal kapıları, aralarında yaklaşık 1,8 metre mesafe bulunan iki kuantum işlemcisi arasında başarıyla ışınlamayı başardı.
Yani aslında şu anda ışınlanan şey, sadece foton parçaları… Dolayısıyla henüz bir insanı komple ışınlamaya bir hayli uzağız. Öte yandan bu ışınlanma işlemi, kuantum bilgisayarların çok daha hızlı ve pratik çalışması için de yeni bir kapı açıyor.
Bu yöntem, iki işlemcinin aynı algoritmayı paylaşarak hesaplama görevlerini tamamlamak için uzaktan çalışmasına olanak sağlarken pratik olarak kullanılabilir kuantum bilgisayarlarının inşasını etkileyen ‘ölçeklenebilirlik sorununu‘ da çözebilir.
Peki bu ne anlama geliyor?
Kuantum bilgisayarlar söz konu olunca, şu anda milyonlarca kübiti işleyebilecek tek bir bilgisayarın devasa boyutlarda olması gerekiyor. Dolayısıyla herhangi birinin bir kuantum bilgisayara sahip olması neredeyse imkansız bir durum. Bu cihazları şu anda ancak devlet destekli üniversiteler veya dev şirketler kurabiliyor. Oysa, yeni ışınlanma yöntemiyle bu durum değişebilecek ve bilim insanlarının tek bir devasa makine inşa etmek yerine, verileri bir dizi daha küçük cihaz arasında taşıyabilmesi mümkün olacak.
Yine de hemen heyecanlanmayın, bu gelişme kuantum bilgisayarları evimize alıp PC gibi kullanabileceğimiz anlamına gelmiyor. Sadece araştırma kurumlarında, birden çok küçük boyutlu kuantum bilgisayarın inşa edilebilmesi mümkün olacak gibi görünüyor.
Öte yandan, kuantum ışınlanması kavramını önümüzdeki dönemde daha çok duyacağız ve “Işınla bizi Scotty” espirisiyle sık sık karşılaşacağız, hazır olalım…
