Güneş, Dünya’daki yaşamın ana kaynaklarından biridir. Ancak yaşam verdiği gibi cilt kanseri gibi sorunlara neden olduğu için ölüme de götürebilir. Güneş ışınlarında bulunan radyasyon değerini gösteren UV indeksi bu nedenle son derece önemlidir. Gelin UV indeksi nedir biraz daha yakından bakalım ve Türkiye UV indeksini görelim.
Güneş; Dünyamızı ısıtır, aydınlatır ve bu sayede yaşamımızı
sürdürürüz. Üstelik hayati öneme sahip D vitaminin de ana kaynağı Güneş
ışınlarıdır. Maalesef Güneş, dikkat edilmezse yaşam verdiği gibi ölüme
de yol açabilir. Güneş ışınlarında bulunan radyasyonu belirten UV indeksi, insanlara ne zaman dışarı çıkabileceklerini ve güneşli havalarda ne kadar UV indeksine maruz kalabileceklerini anlatıyor.
Pek çok kişi UV indeksi nedir
bilmiyor ancak öğle saatlerinde dışarıda pek dolanamamız gerektiğini
hepimiz biliyoruz. İşte bu bilgiyi bize veren de UV indeksidir. Güneş
ışınlarının içinde bulunan radyasyon seviyesine dikkat edilmezse ve
gerekli koruyucu önlemler alınmazsa cilt kanserine hatta ölüme bile
neden olabilir. Gelin UV indeksi nedir, nasıl korunulur, en iyi değer kaçtır, Türkiye UV indeksi nedir yakından bakalım.
UV indeksi nedir?
1994 yılında Dünya
Sağlık Örgütü, Birleşmiş Milletler Çevre Programı ve Dünya Meteoroloji
Örgütü tarafından geliştirilerek kabul edilen UV indeksi yani
ultraviyole indeksi; Güneş’ten gelen ultraviyole ışınlarda bulunan radyasyon seviyesini gösteren bir ölçü birimidir.
UV indeksi tüm dünya tarafından kabul edilen bir ölçü birimidir. Bazı medya kuruluşları, hava durumu bülteninde UV
indeksi değerini de paylaşırlar. Bu değere göre insanlar, Güneş ışığına
maruz kalma sürelerini belirlerler ve gerekli durumlarda önlemler
alarak kendilerini bu zararlı ışınlardan korumaya çalışırlar.
Yüksek UV indeksinin zararları:
Direkt olarak yüksek UV indeksine sahip Güneş ışığına maruz kalan kişilerde cilt kanseri görülme olasılığı artar. Beyaz
tenli, sarışın, kızıl saçlı, mavi gözlü, yeşil gözlü, gri gözlü
kişilerde yüksek UV indeksine maruz kalma sonucunda cilt kanseri ve
katarakt oluşumu artar.
Yüksek UV indeksi olmasa bile insanların direkt olarak yoğun bir
şekilde Güneş ışınlarına maruz kalmaları zararlıdır. Cildi hassas olan
ve çok fazla bene sahip olan insanlar da tehlike
hattındadır. Bu nedenle uzmanlar, neredeyse dünyanın her yerinde öğlen
saatlerinde korumasız bir şekilde dışarı çıkılmasını uygun bulmuyorlar.
İdeal UV indeksi kaç olmalı? UV indeksi değerleri:
- 0 – 2 UV indeksinde Güneş ışınları en zararsız durumdadır.
- 3 – 5 UV indeksinde yaklaşık 20 dakika Güneş altında kalmak uygundur.
- 6 -7 UV indeksinde 15 dakikadan fazla Güneş altında kalınmamalıdır ve koruyucu önlemler alınmalıdır.
- 8 – 10 UV indeksinde 10 dakikadan fazla Güneş altında kalınmamalıdır ve koruyucu önlemler alınmalıdır.
- 11’de fazla olan UV indeksinde 5 dakikadan fazla Güneş altında kalınmamalı, hatta mümkünse hiç çıkılmamalıdır.
UV indeksi değerlerinin etkileri ve maruz kalma süreleri bu şekilde. 8 – 10 UV indeksi ve üzeri, canlılar için en tehlikeli değerdir. Ancak
hastalar, yaşlılar, çocuklar ve bebekler için daha az değerler de
tehlikeli olabilir. En doğrusu, uzmanların günlük tahminlerini dinlemek
ve uyarılarını ciddiye almaktır.
Türkiye UV indeksi:
Ülkemizin UV indeksi genel olarak normal seviyededir. Ancak 12:00 –
14:00 saatleri arasında, yaz aylarında ise 11:00 – 15:00 saatleri
arasında Güneş altında kalınmaması önerilir. Çünkü
özellikle yaz aylarında, Akdeniz bölgesindeki UV indeksi son derece
tehlikeli olan 8 – 10 seviyesine çıkmaktadır. Yani her zaman tetikte
olmakta yarar var.
Havanın bulutlu olması demek, UV indeksi düşük demek değildir. Sonuçta bu radyasyon bir şekilde Dünyamıza gelmeye devam ediyor. Bu
nedenle Karadeniz bölgemiz gibi genel olarak bulutlu ya da az güneş
alan bölgelerde bile gerekli koruyucu önlemlerin alınması öneriliyor.
Yüksek UV indeksinden nasıl korunulur?
UV indeksi havalı bir terim olsa da aslında korunmak için yapmamız
gerekenler, çocukluğumuzdan beri bildiğimiz şeylerdir. Direkt olarak
Güneş’e maruz kalmamalı, gölgeleri tercih etmeli, şapka
takmalı, güneş gözlüğü kullanmalı, cilt tipine uygun güneş kremi
kullanmalı ve bol bol su içmeliyiz. Hiç maruz kalmamak elbette en
iyisi.
Esmer tenli insanların yüksek UV indeksinden en az etkilenen grup olduğu bilimsel bir gerçek. Ancak güneş altında rahatsızlık hissetmek, zararlı etkilerinden uzak kalındığı anlamına gelmiyor. Bu nedenle tüm insanlar, yoğun Güneş ışığına maruz kalacakları zaman mutlaka gerekli koruyucu önlemleri almalıdırlar.
Güneş ışınlarında bulunan radyasyon seviyesini gösteren UV indeksi nedir, nasıl korunulur, Türkiye UV indeksi nedir gibi
merak edilen soruları yanıtladık ve konu hakkında bilmeniz gereken
detaylardan bahsettik. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır.
Güneş altında kalma sürenizi öğrenmek için mutlaka bir doktora
danışmalısınız.
