Diş temizliği; nerede, ne zaman ve kaç yaşında olursak olalım, günlük bakımın ve temizliğin bir parçası. Diş temizliğinin anahtarı ise diş macunları. Ancak bu macunlar, elbette insanlığın ortaya çıkışıyla birlikte hayatımıza girmedi.
Peki eski insanlar, henüz diş macunu olmadan önce dişlerini hangi malzemelerle temizliyordu? Diş macunu yerine ne kullanıyorlardı?
Gelin, soruların cevaplarını verelim.
Antik çağlarda diş macunu olmadığı için, insanlar dişlerini temizlemek amacıyla farklı yöntemler geliştirmiş, farklı şeylere başvurmuştu.
Örneğin Antik Romalılar ve Yunanlılar, ezilmiş hayvan kemikleri ve istiridye kabuklarından yapılan bir tür diş macunu geliştirmişti. Ayrıca Romalılar, beyazlatıcı etkisi olduğu düşünülen toz haline getirilmiş fare beyni ve insan idrarı kullandılar.
Diş temizliğini daha keyifli hâle getirmek için ise tüm bunlara tatlandırıcı eklemeyi ihmal etmediler.
Bazı bitki özleri ve kömür, kötü nefesi gidermek için kullanılan malzemelerdendi.
Öyle ki Hindistan ve Çin’de ginseng ve nane gibi bitkiler, tuzla birleştirildi ve güçlü karışımlar elde edildi. Hatta bitkilerin diş temizliği amacıyla kullanılması, modern diş macunlarının temellerini atmış bile olabilir.
Yönümüzü Orta Çağ’a çevirdiğimizde ise diş temizliğinin, epey ilkel kaldığını görebiliriz. Bu amaç için bitkiler ara ara tercih edilse de genel itibarıyla keten bezler, yapraklar veya parmaklarla dişler ovulur ve bu şekilde temizliğin sağlandığı düşünülürdü.
Modern diş temizleme ürünleri ise 18. yüzyılda ortaya çıkmaya başladı.
Bu dönemde tuz, tebeşir ve yanmış ekmek gibi malzemelerle diş tozları yapıldı. Fakat diş temizliği konusunda en gerçekçi atılım, 19. yüzyılda Amerikalı dişçi Dr. Peabody’nin, sabunu diş temizleme karışımlarına eklemesiyle gerçekleşti.
Diş tozlarının yerini de 1850’lerden itibaren aşamalı olarak macunlar aldı. Nihayetinde 1873’e gelindiğinde Colgate, ilk diş macununu tanıtarak önemli bir adım attı.
Özetle insanlar, diş macununun henüz ortaya çıkmadığı zamanlarda, çeşitli bitkileri, kömürü, hayvan kemiklerini ve insan idrarını, diş temizliği yapmak için kullandı. Diş macunları, iyi ki hayatımızda diyebilir miyiz?
