Türkiye’de her gün on binlerce plastik atık çöpe gidiyor. Peki bunları geri dönüştürmenin bir yolu yok mu? Hem atıklar geri dönüşse hem de bunun karşılığında bir miktar para alsak?
Çok yakında Türkiye’nin her bir ilinde faaliyete geçecek depozito iade sistemi ile aslında bu mümkün olacak.
Peki bu sistem nasıl çalışacak ve tam olarak nasıl ilerleyecek?
Öncelikle Depozito Yönetim Sistemi’nin (DYS) tam olarak ne olduğuna bakalım.
Bu sistem, bir ürünün satın alımı sırasında belirli bir depozito bedeli ödemenizi ve devamında ürünü kullandıktan sonra ise bu bedelin iade edilmesini sağlıyor. Aslında hem kullanışlı hem de çevre dostu bir düşünce ve uygulama.
Bu şekilde insanlar, geri dönüşüme teşvik edilmiş olacak ve ülke çapında atık yönetimine katkı sağlanacak. Ayrıca bu uygulamanın farklı avantajları da var. Bu sayede birincil ham madde yerine geri dönüştürülmüş malzemeler kullanılacak ve doğal kaynaklar korunacak.
İkincil ham madde kullanımı sayesinde üretimde enerji tüketimi de azalacak. Yine daha az karbon salınımı ile çevremize dost bir geleceğe katkıda bulunmuş olacağız. Ek olarak atıklar yeniden ekonomiye kazandırılacak.
Depozitosu olan ambalajları DOA isimli mobil bir uygulama ile iade edebileceğiz.
Çok yakında bu uygulama, iOS veya Android fark etmeksizin ücretsiz bir şekilde telefonlarımıza indirilebilir olacak. İade makineleri veya manuel noktalarda, ambalajlar üzerindeki kare kodu okutacağız.
İade ettiğimiz ambalajların bedeli, DOA’nın e-cüzdanında birikecek ve biriken bu tutarı, anlaşmalı marketlerde veya restoranlarda QR kod okutarak harcayabileceğiz. Ya da biriken tutarı banka hesaplarımıza aktarmamız da mümkün olacak.
Bu uygulama şimdilik yalnızca Sakarya’da var.
Ancak 2025’in sonuna kadar Türkiye genelinde yaygınlaşması bekleniyor. Kısaca yakın zamanda her şehirde ve ilçede bu depozito yönetim sistemini görmeye başlayacağız.
Ek olarak bu depozito sistemi her ambalajda geçerli olmayacak. Alüminyum, plastik ve cam malzemelerden üretilmiş, 0,1 litre ile 3 litre arasındaki tek kullanımlık içecek ambalajları bu sisteme dahil edilecek.
Yani bir ambalajın üzerinde DOA logosu varsa, depozito bedeli ödeyerek hem ürünü alabilecek hem de iade ederek çevreye katkıda bulunabileceğiz.
Kaynaklar: PAGEV, Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı
