Vücudumuzun hastalıklarla savaşma yöntemi olan ateşin aslında bir savunma mekanizması olduğunu hepimiz biliyoruz. Ateş yükseldiğinde, vücut enfeksiyonlarla savaşmak için bir adım öne geçiyor. Ancak bu doğal sürece rağmen neden ateş düşürücü ilaçlar alıyoruz?
Özellikle ebeveynler, çocuklarda yüksek ateşin sıkıntı yaratacağını düşünerek hemen çareyi ateş düşürücülerde arıyor.
Peki gerçekten ne kadar doğru yapıyoruz, ateşin savunmasına izin vermemiz gerekiyor mu?
Ateşin vücudumuzdaki etkisi nedir?
Ateş, vücudumuzun bağışıklık sisteminin enfeksiyonlara karşı verdiği doğal bir yanıt. Enfeksiyon durumunda vücut ateşi yükseltiyor ve uyarıyı önden veriyor. Peki bu sırada neler oluyor?
Beyaz kan hücrelerinin aktivasyonu başlıyor ve enfeksiyon bölgelerine hızla ulaşıyorlar. Yüksek sıcaklık aynı zamanda birçok patojenin üreme hızını azaltıyor ve bağışıklık sistemine zaman kazandırıyor.
Ateşin faydaları ve riskleri neler?
Ateşin bağışıklık sistemine olan katkıları tartışılmaz. Ancak yüksek ateş bazı durumlarda, özellikle çocuklar ve yaşlılar için risk oluşturabiliyor.
Vücuttaki su kaybını arttırarak dehidratasyona yol açabiliyor. Özellikle çocuklarda yüksek ateş, febril nöbetlere de neden olabiliyor. Uzun süreli ve aşırı yüksek ateş ise organ hasarına kadar gidebiliyor.
Gerek çocukların gerekse yetişkinlerin ateşin vermiş olduğu hâlsizlik ile daha da kötü hissetmesi cabası oluyor.
Peki, ateş düşürücü ilaçların rolü ne oluyor?
Ateş düşürücü ilaçlar, bu riskleri minimize etmek ve hastanın konforunu artırmak için kullanılıyor. Paracetamol ve ibuprofen
gibi yaygın kullanılan ateş düşürücüler ile ateşi artıran
prostaglandinlerin üretimi engelleniyor. Ayrıca ateşin neden olduğu baş
ağrısı ve genel rahatsızlık da hafifliyor.
Ateş düşürücü kullanmalı mıyız yoksa bekleyecek miyiz?
Bilim dünyasında bu konuda farklı görüşler bulunuyor. Bazı
araştırmalar, ateşin bağışıklık sisteminin etkinliği üzerindeki olumlu
etkilerini vurgularken, diğerleri ateş düşürücülerin kullanımının enfeksiyon süresini uzatabileceğini öne sürer.
Örneğin aspirin veya parasetamolin enfekte olmuş kişilerin daha iyi
hissetmesini sağlayabileceği ancak enfeksiyona karşı kendi bağışıklık
tepkilerini bastırırken daha fazla virüs yaydıkları da ortaya çıktı.
Özellikle ebeveynler çocuklarının yüksek ateş nedeniyle nöbet
geçireceğinden korkar. Yine de şunu bilmenizde de fayda var ateş
düşürücü almanın ateşli nöbetin oluşumunu önleyeceğine dair kanıt yok.
Ancak genel kanı, yüksek ateşin risklerini göz önünde bulundurarak, kontrollü bir şekilde ateş düşürücü
kullanılmasının faydalı olduğu yönünde. Bu yüzden de ister siz olun
ister çocuğunuz, ateş durumunda mutlaka bir doktora başvurun.
