Bazı insanlar için sağ ve sol ayrımı yapmak, bir matematik problemini çözmekten daha zor bir hâle gelebiliyor. Çocukluğumuzdan beri öğrenmeye çalıştığımız sağ ve sol ayrımı, neden kimisi için bu denli karmaşık?
Sağ elimize sarımsak, sol elimize soğan alarak öğrenmeye çalıştığımız bu durum, yapılan araştırmalara göre her 6 kişiden birinde görülüyor.
Üstelik bu karmaşıklığın, vücudumuzla da bir ilgisi var!
Bazıları için oldukça kolay olan bu eylem, bazıları için oldukça zor.
Yakın zamanda yapılan araştırmalar, her 6 kişiden birinin bu yönleri ayırt etmekte zorlandığını ortaya koyuyor. Özellikle dikkat dağınıklığı gibi dışsal unsurlar, birçok insanın doğru seçimi yapmasını engelleyebiliyor. Leiden Üniversitesinden nöropsikoloji profesörü Ineke van der Ham, sağ ve solun simetrik doğasının bu karışıklığa katkıda bulunduğunu söylüyor.
Aslında bu ayrımın zorluğu, beyin işlevlerimizin karmaşıklığından kaynaklanıyor. Bu ayrımı yapabilmek, hafıza, dil, görsel ve uzamsal işleme gibi birçok zihinsel sürecin uyumlu çalışmasını gerektiriyor. Queen’s Üniversitesinden Gerard Gormley ise bazı bireylerin doğuştan bu beceriye sahip olduğunu, bazılarının ise bu ayrımı yapabilmek için bir süreçten geçmesi gerektiğini ifade ediyor.
Katılımcılar, sağ ve solu ayırt etmek için bedenlerini kullanarak çeşitli stratejiler geliştiriyorlar.
Araştırmanın sonucunda katılımcıların neredeyse %15’i, kendini bu konuda eksik hissediyor. Geri kalan kısım ise sağ ve solunu ayırt edebilmek için sembolik bir yöntem kullanıyorlar. Tıpkı ilkokulda yaptığımız gibi.
Yapılan deneyler, katılımcıların vücut pozisyonlarının, yanıt hızını ve doğruluğunu etkilediğini ortaya koyuyor. Yani, insanların beden temsilleri, sağ ve sol ayrımında önemli bir rol oynuyor. Kişilerin vücut asimetrisi de sağ ve sol ayrımını oldukça etkiliyor.
Beynin bir tarafının, diğer tarafına göre daha büyük olması, kişilerin, sağını ve solunu daha iyi ayırt edebilmelerini sağlıyor.
Tabii bu durum, çocukken geliştirilebilecek bir süreç. Günlük hayatımızda belki basit gibi görünen bu nüans, ciddi boyutlara taşınabilir. Bir cerrahın ameliyat esnasında sağını ve solunu karıştırıp yanlış bir bölgeyi kesmesi ya da bir sürücünün yanlış bir yola sapması, geri dönülemez hataları ortaya çıkarabilir.
Bu konudaki farkındalıklar artırılarak sağ ve sol gibi basit bir ayrımın bile ne kadar önemli olduğu, bir kez daha hatırlanmalı.
